Kiwi, znane również jako aktinidia chińska (Actinidia deliciosa) albo „chiński agrest”, to owoc, który na pierwszy rzut oka może wydawać się niepozorny. Wyróżnia się owalnym kształtem i charakterystyczną, szorstką, brunatną skórką. Jednak po przekrojeniu odsłania się jego niezwykłe wnętrze – soczysty, zielony miąższ z licznymi, drobnymi nasionkami.
Kiwi, choć niepozorne, ma ogromne znaczenie zarówno pod względem wartości odżywczych, jak i zdrowotnych. Owoce te pochodzą z Chin, jednak ich popularność rozprzestrzeniła się na cały świat, a Nowa Zelandia stała się jednym z głównych producentów tego wyjątkowego owocu. W tym artykule przyjrzymy się bliżej, skąd pochodzi i gdzie współcześnie rośnie kiwi, jakie ma właściwości, czy jest zdrowe i jakie posiada wartości odżywcze oraz dlaczego warto włączyć ten owoc do codziennej diety.
Skąd pochodzi i gdzie rośnie kiwi?
Chociaż aktinidia chińska kojarzona jest głównie z Nową Zelandią, jego historia zaczyna się w Chinach. Tam owoc ten, znany jako „yang tao”, był uprawiany już setki lat temu. W 1904 roku jego nasiona zostały sprowadzone do Nowej Zelandii, gdzie zaczęto je uprawiać na większą skalę. Początkowo nazywano go „chińskim agrestem”, ale ze względu na rosnącą popularność i eksport, owoc otrzymał nazwę „kiwi”, nawiązującą do charakterystycznego ptaka, symbolu Nowej Zelandii.
Współcześnie aktinidia chińska uprawiana jest w wielu regionach świata, m.in. we Włoszech, Grecji, Chile czy Stanach Zjednoczonych. Nowa Zelandia jednak wciąż pozostaje jednym z czołowych eksporterów tego owocu, a jego produkcja stała się ważną gałęzią tamtejszej gospodarki.
Kiwi – wartości odżywcze
Aktinidia chińska stanowi prawdziwą bombę witaminową. Choć jest stosunkowo mała, zawiera mnóstwo składników odżywczych, które korzystnie wpływają na nasze zdrowie. Wśród najważniejszych warto wymienić:
Witamina C
Agrest chiński stanowi jedno z najbogatszych źródeł tej witaminy. Zawiera jej więcej niż pomarańcza! Już jeden owoc pokrywa dzienne zapotrzebowanie na witaminę C. Witamina ta jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego, działa antyoksydacyjnie, wspomaga produkcję kolagenu i przyspiesza procesy regeneracji tkanek.
Witamina K
Aktinidia chińska dostarcza również spore ilości witaminy K, która jest ważna dla zdrowia kości, a także odpowiada za prawidłowe krzepnięcie krwi.
Witamina E
Ta witamina o właściwościach antyoksydacyjnych, chociaż najczęściej kojarzona z produktami bogatymi w tłuszcze, występuje także w tym owocu.
Błonnik
Chiński agrest to prawdziwa bomba błonnikowa. Błonnik powoduje, że nasze jelita pracują sprawniej, a nasze ciało bez problemu trawi spożywane jedzenie. Trzeba wiedzieć, że włączenie na stałe do diety tego owocu obniża poziom cholesterolu, poprawia poziom cukru we krwi i pozwala na utrzymanie właściwej wagi.
Mikroelementy
Poza witaminami kiwi dostarcza organizmowi sporo ważnych minerałów. I tak, potas pomaga kontrolować ciśnienie krwi, a magnez, fosfor i wapń dbają o mocne kości i prawidłową pracę mięśni.
Czy kiwi jest zdrowe, czyli korzyści zdrowotne chińskiego agrestu
Dzięki swojemu bogatemu składowi odżywczemu, aktinidia chińska posiada mnóstwo korzystnych właściwości zdrowotnych:
Wzmacnia układ odpornościowy
Nie bez powodu mówi się, że kiwi to naturalny sposób na wsparcie organizmu – ma mnóstwo witaminy C! Jeśli jesz je regularnie, możesz pomóc sobie w ochronie przed infekcjami, zwłaszcza gdy na dworze robi się zimno. Poza tym kiwi zawiera antyoksydanty, które chronią komórki i mogą zmniejszać ryzyko różnych chorób.
Poprawia trawienie
Obecność błonnika wpływa korzystnie na układ trawienny. Owoce te pomagają w regulacji perystaltyki jelit, zapobiegają zaparciom i wspomagają prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego. Ponadto enzymy zawarte w chińskim agreście, takie jak aktinidyna, ułatwiają trawienie białek.
Wspiera zdrowie serca
Aktinidia chińska zawiera znaczne ilości potasu, który pomaga w regulacji ciśnienia krwi. Spożywanie potasu w odpowiednich ilościach może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka nadciśnienia oraz chorób sercowo-naczyniowych. Ponadto obecność błonnika przyczynia się do obniżenia poziomu „złego” cholesterolu LDL, co również ma korzystny wpływ na serce.
Poprawia jakość snu
Badania wykazały, że spożywanie tego owocu przed snem może poprawić jakość snu. Dzieje się tak za sprawą zawartości serotoniny – hormonu, który odgrywa kluczową rolę w regulacji cyklu snu i czuwania. Dla osób zmagających się z problemami ze snem, włączenie kiwi do diety może okazać się prostym, ale skutecznym rozwiązaniem.
Ochrania oczy
Zawarte w chińskim agreście, takie jak luteina i zeaksantyna, mają korzystny wpływ na zdrowie oczu. Pomagają one chronić siatkówkę przed uszkodzeniami wywołanymi przez szkodliwe promieniowanie UV oraz mogą zmniejszać ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej – schorzenia, które jest jedną z głównych przyczyn utraty wzroku u osób starszych.
Chiński agrest – owoc, który warto mieć w kuchni
Chiński agrest, czyli popularne kiwi, to owoc o wyjątkowym smaku i szerokim zastosowaniu. Świetnie smakuje na surowo, ale doskonale sprawdza się także w sałatkach, koktajlach i deserach. Jego lekko kwaskowaty smak idealnie współgra z bananami, truskawkami czy pomarańczami. Wiele osób dodaje kiwi do smoothie, aby nadać im świeżości i orzeźwiającego charakteru.
Ten owoc skrywa jednak pewną ciekawostkę – zawiera enzym aktinidynę, który rozkłada białka. Dzięki temu kiwi naturalnie zmiękcza mięso, dlatego często wykorzystuje się je do marynat. Wystarczy dodać kilka plasterków do drobiu lub wieprzowiny, by stały się one bardziej kruche. Trzeba jednak uważać – aktinidyna nie współpracuje z żelatyną. Jeśli dodasz kiwi do deseru na jej bazie, galaretka może się nie ściąć.
Kiwi w pielęgnacji skóry
Poza walorami smakowymi chiński agrest znajduje zastosowanie w kosmetyce. Wiele kremów i maseczek zawiera wyciąg z kiwi, ponieważ wspomaga nawilżenie skóry i wyrównuje jej koloryt. Zawarte w owocu antyoksydanty opóźniają procesy starzenia i wspierają regenerację naskórka. Osoby, które borykają się z przebarwieniami, często sięgają po kosmetyki z ekstraktem z aktinidii chińskiej.
Kiwi a zdrowie
Kiwi należy do tego rodzaju pożywienie, które oczywiście jest bardzo smaczne. Jednak poza tym posiada bardzo wiele korzystnych właściwości odżywczych. W składzie tego owocu znajdujemy bardzo wiele witaminy C oraz błonnik. Pierwszy element wspiera odporność a drugi ułatwia trawienie. Ciekawostka – podobno jedzenie kiwi wieczorem może pomóc szybciej zasnąć i poprawić jakość snu. Do tego ma korzystny wpływ na serce i pomaga utrzymać prawidłowe ciśnienie krwi.
Dzięki swojemu unikalnemu smakowi i wszechstronności pasuje do wielu dań. Świetnie sprawdzi się w jogurcie, owsiance czy sałatce owocowej, ale można je też dodać do wytrawnych potraw – na przykład połączyć z rukolą i fetą. To jeden z tych owoców, które dobrze mieć pod ręką, bo zawsze znajdziemy dla niego zastosowanie w kuchni!
