Potas jest pierwiastkiem, który odgrywa bardzo ważną rolę we wszystkich procesach życiowych. Bierze udział w wielu reakcjach enzymatycznych, w przewodzeniu impulsów nerwowych, jest niezbędny dla prawidłowej pracy serca i układu mięśniowego. Występuje przede wszystkim w przestrzeniach wewnątrzkomórkowych i odpowiada za ich prawidłowe czynności.
Podstawowe funkcje potasu
- bierze udział w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej organizmu,
- jest katalizatorem w wielu reakcjach enzymatycznych,
- reguluje gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu, usuwając z niego nadmiar wody i sodu,
- pomaga w walce z nadciśnieniem, jest niezbędny dla prawidłowej pracy serca,
- uczestniczy w procesach regulacji ciśnienia osmotycznego w płynach ustrojowych,
- jest niezbędny w prawidłowym przewodnictwie nerwowym,
- warunkuje prawidłową kurczliwość mięśni,
- bierze udział w syntezie białek i przemianach węglowodanów,
- poprawia koncentrację i jasność myślenia.
Potas – skutki niedoboru
- problemy z układem sercowo-naczyniowym, uszkodzenie lub osłabienie mięśnia sercowego, arytmia, a nawet zatrzymanie akcji serca,
- zwiększona ilość kwasu mlekowego i pirogronowego powodująca zakwaszenie organizmu,
- zmniejszenie kurczliwości mięśni i pobudliwości nerwowo-mięśniowej,
- pogorszenie utleniania komórkowego,
- wystąpienie lub utrwalenie nadciśnienia tętniczego,
- obrzęki
Niedobór potasu może objawiać się szybkim, nieregularnym biciem serca, nadciśnieniem, skurczami mięśni, zmniejszeniem siły mięśniowej, osłabieniem czy drętwieniem kończyn.
U osób stosujących zdrową, racjonalną dietę niedobory potasu pojawiają się bardzo rzadko, gdyż jest on powszechnym pierwiastkiem w najczęściej spożywanych produktach żywnościowych.
Zbyt mała ilość potasu w organizmie może pojawić się w przypadku stosowania głodówek, przy anoreksji, biegunkach, wymiotach, niedożywieniu, nadmiernej potliwości czy stosowaniu leków moczopędnych oraz niektórych leków nasercowych i przyjmowanych przy nadciśnieniu.
Potas – skutki nadmiaru
Nadmiar potasu może wystąpić w niektórych schorzeniach, np. przy niewydolności nerek lub nadnerczy bądź przy nadmiernym podaniu potasu drogą dożylną.
Dawka toksyczna wynosi ok. 18g i skutkuje zatruciem organizmu i zatrzymaniem akcji serca.
W innych przypadkach nadmiar raczej nie występuje, nadwyżka potasu wydalana jest z moczem.
Źródła potasu
Potas jest pierwiastkiem szeroko występującym w produktach żywnościowych. Znajdziemy go w owocach i warzywach, zwłaszcza w bananach, awokado, suszonych morelach i figach, pomidorach, ziemniakach (najwięcej jest w tych gotowanych w łupinach), marchewce, kapuście, selerze, zielonej pietruszce, suchych nasionach roślin strączkowych, śliwkach, porzeczkach, a także w produktach pełnoziarnistych (pieczywo, kasze) oraz podrobach, mięsie (nieprzetworzonym) i mleku.
Zapotrzebowanie organizmu na potas wynosi od 550 do 3000mg u dzieci (555-1650mg do 6 lat, 1000-3000 do 9 lat), od 2000 do 2500mg u nastolatków i 3500 mg u osób dorosłych.
