Psychoterapia to złożony proces. Pomaga w leczeniu wielu zaburzeń i chorób takich jak depresja. Jest również nieocenionym wsparciem w poznawaniu własnych mechanizmów działania, rozwiązywaniu piętrzących się problemów i przeżywaniu emocji. Jakie atuty specjalisty sprawią, że terapia będzie jeszcze bardziej profesjonalna i owocna właśnie dla mnie? – na nasze pytania odpowiada ekspert zdrowia psychicznego – Sebastian Antonowicz z PROzytywnie
Studia czy szkolenia psychoterapeutyczne – co ma kluczowe znaczenie kiedy szukamy dla siebie odpowiedniego psychoterapeuty?
Sebastian Antonowicz – PROzytywnie: Oczywiście, psychoterapeuta musi posiadać odpowiednie wykształcenie, które dostarcza mu niezbędnych narzędzi do pracy z pacjentami. Jest to podstawowy wymóg. Jednak samo ukończenie studiów psychologicznych czy szkoły psychoterapii nie jest ani jedynym, ani też wystarczającym źródłem wiedzy i doświadczenia. Konieczny jest ciągły rozwój specjalisty, który uczestniczy w dodatkowych kursach, zarówno w Polsce, jak i za granicą. Psychologia, jak każda dziedzina nauki, dynamicznie się rozwija, dlatego istotne jest, aby psychoterapeuta był na bieżąco z nowymi osiągnięciami. Zmiany te często docierają do polskojęzycznych źródeł z wieloletnim opóźnieniem, dlatego idealnie byłoby, aby terapeuta miał nieograniczony dostęp do najnowszej wiedzy. No i oczywiście kompetencje językowe na najwyższym poziomie.
Prowadzisz zajęcia dla studentów na temat leczenia traumy. Czy to trudne zagadnienie dla psychologa?
Tematyka traumy jest wyjątkowo złożona i wymaga wieloletniego doświadczenia od terapeuty. Temat traumy dotyczy naprawdę wielu osób, które trafiają do gabinetów terapeutycznych. Często po kilku spotkaniach u niedoświadczonego psychologa pacjent odchodzi zrezygnowany i rozczarowany. Gdy potem trafia do mnie, słyszę jak ważne jest dla niego żeby specjalista któremu powierza swoje zdrowie miał odpowiednie doświadczenie. Psycholog świeżo po studiach może nie mieć jeszcze odpowiednich kompetencji. Często same pięcioletnie studia nie przygotowują w wystarczającym stopniu do leczenia nawet standardowych przypadków.
Na co więc zwracać uwagę poza samymi pięcioletnimi studiami magisterskimi?
Absolwent psychologii, który dodatkowo ukończył studia na kierunku psychotraumatologii, będzie potrafił spojrzeć na sytuację pacjenta szerzej, oferując bardziej kompleksową pomoc osobom z traumą. Jeśli zależy nam na najlepszym specjaliście, który poradzi sobie nawet z najtrudniejszymi doświadczeniami, warto upewnić się, że ma on właśnie takie wykształcenie. Szukając pomocy, nikt nie chciałby dowiedzieć się, że jego problem jest zbyt przytłaczający dla terapeuty. Jednak do tej pory mówimy jedynie o kształceniu formalnym, a to jedynie ułamek wiedzy niezbędnej do profesjonalnej pracy w zawodzie psychoterapeuty.
A więc co jest niezbędne poza studiami? Na co ja – pacjentka mam zwracać uwagę aby znaleźć najlepszego psychoterapeutę dla siebie?
To pytanie bardzo trudne, a odpowiedź będzie zależała od konkretnego pacjenta – konkretnej osoby. Chociaż wykształcenie i szkolenia są istotne, to najważniejsza jest praktyka i doświadczenie, takie jak staż kliniczny i praca pomocowa. Dlaczego staż w klinice zdrowia psychicznego oraz praca, np. w telefonie zaufania, są tak cenne? Terapeuta ma szansę zetknąć się z wieloma różnorodnymi przypadkami i problemami pacjentów, na które w zwykłym gabinecie mógłby nigdy nie natrafić. To bezcenne doświadczenie pozwala specjaliście patrzeć na drugiego człowieka z szerszej perspektywy. Staż kliniczny daje możliwość pracy z wybitnymi specjalistami zdrowia psychicznego i przekształcenia wiedzy teoretycznej w praktykę. W rezultacie otrzymujemy terapeutę z szerokim doświadczeniem w różnorodnych przypadłościach zdrowia psychicznego. Zwracajmy więc na to uwagę, czy nasz psychoterapeuta odbył staż kliniczny i czy ma doświadczenie w pracy pomocowej. Dzięki temu mamy szansę trafić na prawdziwego specjalistę w niesieniu pomocy, a nie na teoretyka.
Ja myślę jednak że doświadczenie życiowe też jest istotne. Przecież psycholog, który właśnie skończył studia może mieć nawet 23 lata! To jeszcze bardzo młoda osoba, która sama niewiele doświadczyła! Ja chyba nie powierzyłabym komuś takiemu mojego zdrowia psychicznego, nawet jeśli cena usługi jest wyjątkowo kusząca.
Ważne że mówisz o cenie. Często wybieramy usługę bo jest najtańsza, a potem dziwimy się, że nie otrzymaliśmy tego, czego potrzebowaliśmy. Tymczasem tego zawodu po prostu trzeba się mieć kiedy nauczyć! To zajmuje lata kosztownego kształcenia i praktyki. Wiedza i doświadczenie zdobyte w trakcie studiów i wieloletniej pracy są bezcenne. Mają jednak jedną wadę – wymagają czasu. Równie istotne dla specjalisty jest osobiste doświadczenie życiowe. Osiągnięcie określonego wieku, często uznawanego przez specjalistów za około 40 lat, oznacza, że specjalista przeszedł przez różne etapy życia, takie jak dojrzewanie, edukacja, budowanie relacji i kariery. To doświadczenie pozwala lepiej zrozumieć pacjentów, którzy dzielą się swoimi codziennymi problemami. Odpowiedni wiek oznacza również odpowiedni staż w zawodzie, co jest czymś, co po prostu wymaga czasu i nie da się tego osiągnąć w młodszym wieku, nawet jeśli jest się bardzo utalentowanym młodym adeptem psychologii.
Wszystkie te zalety pokazują, że praca psychologa-terapeuty jest niezwykle złożona, a dobry specjalista czerpie swoją wiedzę i doświadczenie z wielu różnych źródeł.
Warto o tym pamiętać, powierzając swoje zdrowie w ręce terapeuty. Choć znalezienie terapeuty spełniającego wszystkie te wymagania jest trudne i jego usługi mogą być kosztowne, warto poszukać specjalisty o najwyższych kompetencjach. W końcu stawką jest nasze zdrowie i życie.
Moim gościem był Sebastian Antonowicz – ekspert zdrowia psychicznego. Sprawuje nadzór merytoryczny nad psychologami i psychoterapeutami w PROzytywnie – ekskluzywnej poradni zdrowia psychicznego online. Staż kliniczny odbył w klinice zdrowia psychicznego w Warszawie. Od lat pomaga również bezpłatnie pacjentom w telefonie zaufania.
