Pomidory mają szerokie zastosowanie w kuchni, ale nie tylko na tym kończą się ich zalety. Są bowiem źródłem cennych składników odżywczych. To w nich znajdziemy najwięcej likopenu – naturalnego barwnika. Likopen należy do karotenoidów i to dzięki niemu pomidory mają czerwony kolor.
Karotenoidy są doskonałymi antyutleniaczami, które zwalczając reaktywne formy tlenu, prowadzą do zmniejszenia stresu oksydacyjnego – odpowiadającego za rozwój wielu chorób, w tym nowotworów. Likopen posiada dodatkowo zdolność do odnawiania innych antyoksydantów, np. luteiny.
Właściwości likopenu
Udowodniono, że duże spożycie likopenu wpływa na obniżenie ryzyka zachorowania na raka prostaty. Z przeprowadzonych badań wynikało, że u mężczyzn, którzy jedli około 10 dań z pomidorów w tygodniu, ryzyko zachorowania było mniejsze o około 30%. W przypadku raka szyjki macicy, okazało się, że wysokie spożycie likopenu obniża pięciokrotnie ryzyko zachorowania.
Karotenoidy zmniejszają również ryzyko zachorowania na osteoporozę. Okazało się, że poprawiają one gęstość kości, dzięki temu chronią przed nadmierną utratą tkanki kostnej.
Likopen może również zmniejszać ryzyko rozwoju czerniaka. Zwiększa bowiem odporność skóry na promieniowanie słoneczne, które uznawane jest za główną przyczynę choroby.
Jest odpowiedzialny za regulację funkcji śródbłonka i wpływa na poszerzenie naczyń krwionośnych, dlatego jego spożycie polecane jest w przypadku osób z chorobami krążenia. Likopen sprzyja też obniżaniu „złego” cholesterolu, którego nadmiar prowadzi do miażdżycy.
Źródła i przyswajanie likopenu
Najwięcej likopenu znajdziemy w pomidorach. Okazuje się jednak, że najwięcej barwnika znajduje się w przetworach – koncentratach, ketchupach, sosach, sokach i przecierach. W przypadku ketchupu, najwięcej likopenu znajduje się w tym, który zrobiony został w głównej mierze z koncentratu pomidorowego.
Likopen jako barwnik występuje pod nazwą E160d i jest dodawany do sosów, lodów, kandyzowanych owoców oraz win owocowych.
Na pozytywne przyswajanie likopenu wpływa tłuszcz. Warto więc do dań przygotowanych na bazie pomidorów (np. sosów) dodawać kilka kropel oliwy z oliwek. Likopen nie rozkłada się również podczas obróbki cieplnej, dlatego nie należy obawiać się spożywania ciepłych zup lub sosów.
Papierosy mają negatywny wpływ na stężenie likopenu w krwi. Związane jest to z reaktywnymi formami azotu, które w ogromnych ilościach występują w dymie papierosowym. Wolne rodniki azotowe powodują bowiem degradację karotenoidów (między innymi likopenu).
Pomidory spożywane są na szeroką skalę, ale często nie doceniamy ich właściwości. Szukamy drogich suplementów diety, a okazuje się, że wiele cennych produktów mamy zaraz na wyciągnięcie ręki. Warto zatem rozsądnie komponować jadłospis i jak najbardziej go urozmaicać.
