Olej rycynowy – chyba każdy z nas miał z nim do czynienia, bądź zetknął się z tą nazwą. Jest znany od wieków i uznawany był niegdyś za wszechstronne remedium.
W wielu domach zapewne znajduje się gdzieś zapomniany w apteczce tudzież kuchennej szafce. Warto jednak zdmuchnąć z niego kurz i przyjrzeć się mu na nowo. Olej rycynowy jest naturalnym środkiem leczniczym uznanym w naturopatii, w przemyśle kosmetycznym, a także w wielu innych branżach.
Olej rycynowy – geneza
Olej rycynowy, bądź rącznikowy jest pozyskiwany z byliny o nazwie rącznik pospolity. Roślina pochodzi z Azji, dokładniej z Indii, występuje także naturalnie na terenie Afryki. Nazwa oleju pochodzi z łaciny – Oleum Ricini, Oleum Palmae Christi.
Olej posiada konsystencję gęstej cieczy o lekkim żółtawym zabarwieniu. Uzyskuje się go w dwufazowym procesie, najpierw tłoczy się roślinę na zimno, a następnie wygotowuje uzyskaną substancję w wodzie. Dzięki tej procedurze rozpada się toksyczna toksoalbumina (rycyna), która działa trująco na organizm ludzki. Skład oleju rycynowego to w ok. 80% gliceryd kwasu rycynolowego, czyli substancja czynna działająca bezpośrednio na nasz organizm. Jako ciekawostkę można dodać, że rośliny wytwarzają te substancję jako wabik na mrówki.
Olej rycynowy – zastosowanie w medycynie
Już od czasów czasów starożytnych w medycynie i weterynarii jest wykorzystywany jako bezpieczny środek przeczyszczający. Efekt przeczyszczający uzyskuje się poprzez trawienie kwas rycynolowego w jelicie cienkim.
W farmakologii dodaje się go do wielu leków stosownych m.in. na wiele schorzeń skórnych np.:
- Mikonazol, środek o działaniu przeciwgrzybiczym,
- Xenaderm, maść do miejscowego leczenia owrzodzeń skóry,
- Mesylan nelfinawiru, inhibitor proteazy HIV.
Okłady z oleju rycynowego są stosowane w leczeniu artretyzmu czy bólów stawów.
W medycynie alternatywnej uważa się, że stosowanie oleju rycynowego naskórnie pomaga w leczeniu nowotworów.
Olej rycynowy – zastosowanie w kosmetyce
Olej rycynowy stosuje się na szeroką skalę w różnych branżach – rocznie produkuje się ok. 270 000 – 360 000 ton oleju rycynowego. Najszerzej jednak jest ciągle stosowany w przemyśle kosmetycznym. Olej rycynowy stosuje się na skórę na całym ciele punktowo w przypadku schorzeń, bądź pielęgnacyjnie. Sprawdza się on w wielu przypadłościach m.in. takich jak: trądzik, grzybica, czyraki, owrzodzenia czy kurzajki. Olej rycynowy skutecznie niweluje zmarszczki mimiczne, ponieważ wnika głęboko aż do skóry właściwej stymulując produkcję kolagenu i elastyny. Dodatkowo nawilża skórę, pozostawiając ją gładką i bardziej jędrną. Dzięki temu, że usuwa przesuszone warstwy naskórka jest też świetnym środkiem na blizny. “Wadliwy” naskórek zostaje usunięty i zastępuje go zdrowa warstwa skóry. Z tego powodu jest również stosowany w leczeniu rozstępów.
Kwas rycynolowy posiada działanie antybakteryjne i dezynfekujące, w związku z czym stosuje się na otwarte rany. Sprawdza się także w leczeniu liszaju czy infekcji grzybicznych. Nałożony na skórę złagodzi także uporczywe swędzenie towarzyszące wielu schorzeniom naskórka.
W każdym z powyższych zastosowań należy nakładać olej bezpośrednio na skórę np. za pomocą wacika i pozostawić na min. godzinę. Należy mieć na uwadze, że olej rycynowy jest praktycznie nierozpuszczalny w wodzie, zatem należy dokładnie umyć skórę, aby usunąć tłusty osad.
Nałożony na skórę głowy zwalczy infekcje, które mogą być przyczyną wypadania włosów czy nieprzyjemne swędzenie. Dodatkowo wzmocni cebulki włosów stymulując ich wzrost. Włosy staną się bardziej odżywione, sprężyste i mniej łamliwe. Należy pamiętać, że jednym z działań oleju jest przyciemnianie koloru włosów. Blondynki zatem powinny stosować go umiarkowanie. Najlepsze efekty uzyskamy stosując go min. raz w tygodniu. Olej wcieramy w skórę głowy i na całe włosy (dość delikatnie, jeśli struktura włosa jest słaba) i pozostawiamy na kilka godzin – opcjonalnie ok. 4. Następnie dokładnie myjemy głowę.
Olej rycynowy stosuje się w pielęgnacji rzęs i brwi. Najlepiej nakładać go wieczorem przed pójściem spać unikając wtarcia go do oczu. Efektem są mniej łamliwe, pogrubione i ciemniejsze rzęsy oraz brwi. Jedynym warunkiem jest regularność stosowania, co wydaje się i tak niską ceną za efekty, jakie można uzyskać.
Inne zastosowania oleju rycynowego
Olej rycynowy ważną rolę odgrywa także w przemyśle spożywczym. Dodaje się go do żywności np. do środków aromatyzujących czy do słodyczy. Stosuje się go także jako środek hamujący rozwój pleśni. Ta właściwość jest wykorzystywana głównie w Indiach czy Bangladeszu, gdzie konserwuje się olejem ziarna m.in. ryżu bądź roślin strączkowych, aby spowolnić proces pleśnienia.
Wykorzystuje się go także w produkcji m.in. mydeł, płynów hydraulicznych i hamulcowych, różnego rodzaju farb np. drukarskich, wosków czy nylonu.
Olej rycynowy – przeciwskazania
Przed zastosowaniem oleju rycynowego w formie doustnej (przy zaparciach) należy dokładnie zapoznać się z jego dawkowaniem, ponieważ użycie zbyt dużej dawki może spowodować zaostrzenie problemu. Oleju rycynowego nie można spożywać, gdy doskwiera nam ostry ból brzucha, bądź o niewyjaśnionej przyczynie, a także w przypadku zapalenia jelit czy w podrażnieniu wyrostka robaczkowego.
Natomiast okłady z oleju rycynowego nie są wskazane dla kobiet podczas miesiączki, w ciąży oraz dla osób stosujących diety przeczyszczające.
Autor: Natalia Mielicka
