Bohaterem niniejszego artykułu jest roślina określana często jako lawenda wąskolistna, l. zwykła lub wonna. Jej nazwa po łacinie brzmi Lavandula angustifolia. W nomenklaturze ludowej używało się także nazw – czyszczeń bądź bławatka.
Jest znana od dawna, już starożytni Rzymianie wzbogacali swoją kąpiel tą rośliną oraz nosili ją pod ubraniem, by roztaczać wokół siebie ładny zapach i odstraszać owady.
Preparat o nazwie Lawendogra, stanowiący połączenie lawendy i rozmarynu był także stosowany w średniowieczu na dworach królewskich do pielęgnacji skóry.
Początkowo występowała ona w rejonie Morza Śródziemnego, szczególnie preferując dzikie, wapienne gleby, jednak dość szybko zaaklimatyzowała się również u nas.
Dzięki swojemu pięknemu zapachowi jest jedną z najbardziej popularnych roślin wykorzystywanych w aromaterapii i branży kosmetycznej.
Jak wygląda lawenda wąskolistna?
Omawiana roślina stanowi krzew, który potrafi osiągnąć nawet 60 cm wysokości. Ma wznoszące pędy, często zdrewniałe w dolnych częściach oraz zielonkawe, wąskie i wydłużone liście. Na szczytach pędów wyrastają fioletowe, małe kwiatki, zebrane w postaci kłosów. Lawenda wąskolistna, a w szczególności jej kwiaty, wydziela intensywny, aromatyczny zapach.
Co dobrego znajdziemy w czyszczeniu?
Wśród składników, które znaleźć możemy w czyszczeniu wyróżnić należy między innymi:
- Olejek eteryczny – działa uspokajająco, pomaga zasnąć; stosowany zewnętrznie jest pomocny przy bólach głowy, chorobach skórnych i schorzeniach górnych dróg oddechowych.
- Taniny – mają silne działanie antyutleniające i przeciwbakteryjne.
- Flawonoidy – mają korzystny wpływ na układ krążenia, działają przeciwnowotworowo, mają działanie przeciwutleniające.
- Kwasy fenolowe o działaniu antyoksydacyjnym.
- Triterpeny, kwasy organiczne i sole mineralne.
Lavandula angustifolia jako surowiec zielarski
Lawenda wąskolistna kwitnie latem, w lipcu i sierpniu i wtedy też przeprowadza się jej zbiór, ścinając kwiatostany w pełni kwitnienia. Kwiaty tej rośliny suszy się w cienistym przewiewnym miejscu, gdzie temperatura nie jest wyższa niż 35 st C. Suszenie w niezbyt wysokiej temperaturze przeciwdziała utracie cennych właściwości tego półkrzewu. Po wysuszeniu, od kwiatów odrzuca się szypułki, a kwiaty przechowuje się w całości lub otarte w zaciemnionych, zamkniętych pojemnikach.
Lavandula angustifolia możemy sadzić w ogrodzie lub na tarasie. Ważne aby miała żyzną ziemię o zasadowym odczynie oraz by rosła w miejscu osłoniętym od wiatru i dość słonecznym. Początkowo wymaga dokładnego podlewania, potem jest już bardziej odporna na wysuszenie. Zimą trzeba ją przykryć świerkowymi gałęziami.
Lawenda wąskolistna – działanie zdrowotne
Lawenda wąskolistna wpływa korzystnie na układ nerwowy, ma działanie uspokajające, przeciwlękowe, odstresowujące. Stosuje są ją wspomagająco przy leczeniu depresji i zaburzeń lękowych. Pomaga przywrócić dobry sen, dlatego jest wskazana dla osób mających problemy z bezsennością. Jej zapach poprawia nastrój, działa odprężająco i łagodzi bóle głowy. Dzięki temu, że zmniejsza aktywność ruchową oraz rozluźnia napięte mięśnie, pomaga w korzystnej regeneracji organizmu w czasie odpoczynku.
Reguluje procesy trawienne, pomaga w pozbyciu się nadmiernych gazów jelitowych, ma działanie wiatropędne i przeciwskurczowe.
Stosowana zewnętrznie skutecznie rozluźnia mięśnie, warto ją również zastosować do łagodzenia bólów reumatycznych. Dzięki swojemu działaniu antyseptycznemu i gojącemu, pozostaje skuteczna w leczeniu ran i nieprzyjemnych objawów po ukąszeniu przez owady.
Olejek z lawendy posiada działanie przeciwzapalne, antybakteryjne i ściągające, dlatego jest pomocny przy podrażnieniach skóry, niedużych ranach i oparzeniach. Jego zapach działa relaksująco, uspokajająco, łagodzi także mdłości. Olejek z lawendy jest też często używany w domu – działa odświeżająco na wnętrze szafy, a także odstrasza mole.
Kwiaty lawendy, ze względu na swój atrakcyjny zapach, są chętnie odwiedzane przez pszczoły, dlatego bardzo dobre działanie prozdrowotne posiada także miód lawendowy. Działa on łagodząco na układ nerwowy i układ krążenia, pomaga również przy bólach głowy i problemach ze snem.
Jak stosować Lavandula angustifolia – przepisy?
Lavandula angustifolia można stosować w postaci naparu lub olejku – używanego do aromaterapii w kominku zapachowym lub kąpieli, inhalacji, masażu lub zewnętrznie na skórę.
Odprężającą herbatkę przyrządzimy zalewając 1-2 łyżeczek lawendy szklanką wrzątku i parząc pod przykryciem. Potem należy ją przecedzić i pić nawet 3 razy dziennie.
Stosując olejek eteryczny z lawendy możemy dodać 10-15 kropli do gorącej kąpieli albo wymieszać z olejem roślinnym (migdałowy, z awokado, sezamowym) i stosować do masażu.
Działanie uspokajające tej rośliny zwiększymy wykorzystując ją w połączeniu z innymi ziołami, np. lipą czy męczennicą – należy zmieszać je w równych częściach, przygotować napar i popijać 3 razy dziennie. Na trawienie pomoże połączenie lavandula angustifolia z miętą lub rumiankiem.
Na co należy uważać?
Ze stosowaniem czyszczenia powinny uważać kobiety w ciąży i okresie laktacji, małe dzieci, osoby z nieżytem żołądka oraz wrzodami żołądka i dwunastnicy.
