Lipa drobnolistna | Tilia cordata

Lipa drobnolista - właściwości i stosowanie

Lipa drobnolistna to roślina uniwersalna, pomocna zarówno w sytuacjach stresowych, działając łagodząco na napięcia lękowe, jak również w przypadku chorób górnych dróg oddechowych. Jest jednym z najpowszechniej stosowanych leków roślinnych.

To eleganckie drzewo jest bardzo popularne w naszym kraju, lipa drobnolistna występuje również w innych częściach Europy, jak również w Azji Mniejszej, na Syberii i Kaukazie. W Polsce najczęściej spotkać można własnie lipę drobnolistną, choć czasem znaleźć możemy, już rzadziej spotykaną w naszym kraju, lipę wielkolistną (tilia platyphyllos). Rośnie praktycznie na całym terenie naszego kraju (w parkach, przy domach i drogach), a w lasach możemy ją spotkać w okolicach klonów, jarzębin czy buków.

Jak wygląda lipa drobnolistna?

Lipa drobnolistna jest okazałym, atrakcyjnym drzewem sięgającym nawet 30 metrów wysokości. Korony lipy drobnolistnej mają kształt kulisty, a lipy wielkolistnej bardziej rozłożysty.

Liście mają kształt owalno-sercowy, z ząbkowanym brzegami, o kolorze ciemnozielonym na stronie wierzchniej oraz szarawym na stronie spodniej.

Pięknie pachnące kwiaty są zebrane w kwiatostany, które mają od 5 do 10 kwiatów o żółto-zielonej barwie.

Lipa drobnolistna – co w niej znajdziemy?

Wśród składników lipy drobnolistnej znajdziemy między innymi następujące elementy:

  • flawonoidy – barwniki, które mają działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne, wpływają również korzystnie na układ krążenia,
  • fitosterole – pomagają w obniżeniu poziomu cholesterolu, przeciwdziałają miażdżycy i chorobom serca,
  • śluzy roślinne – stosowane jako środki powlekające, łagodzące, osłaniające, działają przeciwkaszlowo,
  • kwasy fenolowe o właściwościach antyoksydacyjnych,
  • wit. C i PP
  • olejek eteryczny, który działa relaksująco i rozluźniająco.

Lipa drobnolistna jako surowiec zielarski

W terapiach ziołowych stosuje się kwiatostany i podsadki lipy. Zbiory najlepiej rozpocząć na przełomie czerwca i lipca, podczas pogodnej i suchej aury. Nie należy zbierać kwiatów przekwitłych, warto też pamiętać, aby pomijać drzewa rosnące przy drogach.

Zebrane kwiatostany suszy się w dobrze wentylowanych i zacienionych miejscach, w których temperatura nie przekracza 35 stopni Celsjusza. Po wysuszeniu przechowuje się je w szczelnie zamkniętych pojemnikach, bez dostępu światła i nie dłużej niż przez rok.

Lipa drobnolistna – działanie zdrowotne

Kwiaty lipy drobnolistnej mają działanie uspokajające, rozluźniające i ułatwiające zasypianie. Bardzo dobrze sprawdzą się w sytuacjach niepokoju pochodzącego od nerwicy czy stanów lękowych. Osobom cierpiącym na bezsenność mogą skutecznie pomóc w szybkim zaśnięciu, są również polecane nerwowym dzieciom i osobom, mającym problemy z zasypianiem. Dzięki działaniu rozluźniającemu zmniejszają napięcie mięśni, obniżają również podwyższone ciśnienie krwi, szczególnie to spowodowane stresem lub nerwicą.

Lipa drobnolistna to stosowany od dawna środek napotny, przeciwgorączkowy i przeciwbólowy. Ma również działanie przeciwkaszlowe i przeciwskurczowe, z tego też powodu jest często stosowana przy przeziębieniach, stanach gorączkowych, chorobach górnych dróg oddechowych i chorobach gardła. Przy leczeniu przeziębienia za pomocy lipy, warto pamiętać o dodatkowym nawadnianiu organizmu – lipa drobnolistna działa nie tylko napotnie, ale też lekko moczopędnie, więc utrata wody z organizmu jest zwiększona.

Lipa drobnolistna od wielu lat jest też stosowana jako łagodny środek pomagający przy niestrawności i bólach żołądka.

Lipę w formie naparów, stosować można zwnętrznie jako dodatek do kąpieli, okładów czy obmywania, w celu regeneracji skóry, łagodzenia niedoskonałości i podrażnień oraz przy łagodnych stanach zapalnych.

Jak stosować lipę drobnolistną?

Lipę można stosować wewnętrznie w postaci naparów i nalewek, a zewnętrznie jako dodatek do kąpieli.

1-2 łyżeczek suszonych kwiatów należy zalać szklanką gorącej wody i odstawić do zaparzenia na 10 minut. Pić trzy razy dziennie po połowie lub całej szklance naparu. Napar działa uspokajająco, a wypity przed snem ułatwia zasypianie.

Napar z lipy drobnolistnej możemy również dodać do ciepłej kąpieli (nawet 4 szklanki) – skutecznie nas uspokoi i zrelaksuje.

Lipa drobnolistna – na co uważać?

Jak przy wszystkich produktach przeciwwskazaniem do stosowanie jest nadwrażliwość na kwiatostan lipy.

Kwiat lipy jest bezpiecznym preparatem, warto jednak zwrócić uwagę na to, aby go nie przedawkować.

W przypadku kobiet w ciąży i podczas karmienia piersią oraz u małych dzieci przed stosowaniem warto skonsultować się z lekarzem.

Kilka inspiracji – lipa drobnolistna w mieszankach i nalewkach

Herbata przeciwkaszlowa i wykrztuśna

W równych ilościach wymieszać lipę, tymianek, dziewannę, miodunkę i malwę. Łyżeczkę mieszanki zalać filiżanką wrzącej wody i odstawić na 10 minut do zaparzenia. Przecedzić i pić do 3 filiżanek na dobę. Napój można dosłodzić miodem lub cukrem.

Przepis na podstawie książki „Ziołowe ABC. Receptury natury” dr Jadwigi Górnickiej

Nalewka na kwiatach lipy

Składniki: 2 szklanki kwiatostanów lipy, 2 szklanki płynnego miodu lipowego, 1/2l spirytusu, kilka goździków

Pół litra wody zagotować z goździkami, po przestudzeniu dodać miód lipowy. Dobrze wymieszać i dolać spirytus. Całość przelać do słoja, dokładnie zakorkować, odstawić na 6 tygodni w ciepłe miejsce. Co jakiś czas poruszać słojem, żeby wszystko się dobrze wymieszało. Umyte i osuszone kwiatostany lipy wrzucić do przygotowanej nalewki, poruszyć słojem, aby kwiaty były całkiem przykryte i odstawić na 2 tygodnie w ciemne miejsce.

Przepis na podstawie książki „Apteczka domowa” Joanny Kapusty


Ewa Zawidzka