Roślina występująca powszechnie w całej Europie i Azji, często spotykana również w innych częściach świata. W celach leczniczych stosowana była już w starożytności, między innymi jako produkt wykrztuśny i wspomagający organizm przy chorobach zakaźnych.
Spotkać ją możemy w wielu miejscach: na trawnikach, łąkach, polach, w ogrodach czy przydrożnych rowach.
W naszym kraju spotyka się kilka gatunków babki, ale do celów leczniczych stosuje się babkę lancetowatą i babkę zwyczajną, z głównym wskazaniem na babkę lancetowatą.
Znane są one również pod nazwami: babka pospolita, babka szerokolistna, babka większa (odnośnie babki zwyczajnej) oraz babka wąskolistna, języczek polny czy biczyk (dla babki lancetowatej).
Jak wygląda babka?
Babka jest rośliną o grubej łodydze, z której wyrastają lancetowate lub szerokie liście, równolegle unerwione i tworzące rozetę. Wyrasta z niej sztywny pęd, który zakończony jest kwiatkami zebranymi w kłosy.
Co w niej znajdziemy?
W jej składzie znajdziemy między innymi związki śluzowe, sole mineralne magnezu, potasu, sodu i cynku, pektyny, taniny, kwasy organiczne, kwasy fenolowe, karoteny, flawonoidy, witaminy A, C i K, krzemionkę, saponiny i triterpeny.
Babka jako surowiec zielarski
W celach leczniczych stosuje się głównie liście babki, które powinny być zbierane w okresie kwitnienia, czyli od maja do września.
Zebrane liście babki suszymy w cieniu, rozłożone cienką warstwą, a po wysuszeniu przechowujemy w szczelnych naczyniach, chroniąc przed światłem i wilgocią.
Babka – właściwości zdrowotne
Najbardziej powszechnym działaniem babki jest jej działanie przeciwkaszlowe. Działa ona nawilżająco na błony śluzowe, dzięki czemu zmniejsza odruch kaszlowy i ułatwia odkrztuszanie. Jest polecana przy zapaleniu oskrzeli i innych schorzeniach układu oddechowego przebiegających z uciążliwym kaszlem.
Dzięki swojemu działaniu przeciwzapalnemu stosowana jest także w przypadku chorób gardła, łagodzi ból i działa antybakteryjnie. Jest również skutecznym środkiem przeciwko aftom w jamie ustnej.
Duża zawartość związków śluzowych powoduje, że jest często polecanym preparatem przeczyszczającym, który wspomaga organizm w przypadku przewlekłych zaparć.
Ułatwia trawienie, zwiększa wydzielanie soków trawiennych, a także poprawia apetyt.
Wspomaga oczyszczanie organizmu, działa osłaniająco przy chorobie wrzodowej, jest także pomocna przy nieżycie jelit.
Liście babki są również bardzo skuteczne w stosowaniu zewnętrznym
Mają działanie przeciwzapalne, antybakteryjne, a dzięki zawartości allantoiny skutecznie regenerują skórę. Z tego względu są często stosowane w przypadku oparzeń (także słonecznych), ran, użądleń przez owady, pęcherzy na stopach, otarć czy skaleczeń.
Działa nawilżająco, wygładzająco oraz zmiękczająco na skórę. Sprawdza się także jako środek do przemywania zmęczonych oczu oraz do spłukiwania włosów w przypadku łupieżu.
Jak stosować babkę?
Roślinę możemy stosować w postaci syropów, naparów, odwarów, kapsułek, tabletek, okładów czy kompresów.
Aby przygotować prosty napar z babki, łyżeczkę suszonego surowca wsypujemy do filiżanki wrzącej wody, odstawiamy na 10 minut, a po tym czasie odcedzamy. Pijemy filiżankę co 8 godzin.
Liście babki mogą być również wykorzystywane w kuchni, w postaci sałatek, jako dodatek do zup, sosów, omletów lub w postaci gotowanej, jak np. szpinak.
Babka – na co uważać?
Babka jest rośliną stosunkowo bezpieczną, niewskazana jest dla kobiet w ciąży, karmiących piersią i dla małych dzieci.
Warto uważać również w przypadku stosowania innych środków przeczyszczających.
Kilka inspiracji – babka w syropach i nalewkach
Syrop przeciwkaszlowy z babki lancetowatej
Świeże liście babki w ilości ok 100g kroimy na drobne kawałki, dodajemy 100ml ostudzonej, przegotowanej wody i miksujemy (można też przecisnąć przez maszynkę). Następnie wyciskamy sok z powstałej miazgi, przesączamy i dodajemy do niego 10g cukru. Całość zagotowujemy i rozlewamy do małych butelek. Syrop przechowujemy w lodówce. Stosować łyżeczkę syropu kilka razy dziennie.
Napar ziołowy ułatwiający odkrztuszanie
Mieszamy równe części babki, prawoślazu, tymianku i eukaliptusa i łyżeczkę takiej mieszanki wsypujemy do filiżanki gorącej wody. Napar odstawiamy na 10 minut, a następnie przecedzamy. Pijemy trzy razy dziennie po filiżance.
Okłady na oparzenia
Świeże liście babki myjemy przegotowaną wodą (nie gorącą), a następnie przykładamy delikatnie na oparzone miejsce.
