Metoda wizualizacji (ang. Guided Imagery), znana też jako technika sterowania wyobraźnią, jest uważana za alternatywny i nieinwazyjny sposób leczenia ciała i psychiki.
Wyobraźnia pomaga leczyć
Zgodnie z tą teorią ludzka wyobraźnia stanowi istotny element kuracji wielu chorób i zaburzeń – dzięki niej przyspieszeniu ulega proces leczenia, a nawet możliwe staje się osiągnięcie lepszych rezultatów niż przy użyciu jedynie medycyny konwencjonalnej. Nie od dziś wiadomo, że umysł wywiera potężny wpływ na ciało (i vice versa), co potwierdza choćby łacińskie powiedzenie Mens sana in corpore sano (w zdrowym ciele zdrowy duch). Przekonanie o skuteczności wizualizacji w leczeniu obecne jest we wszystkich kulturach i religiach na całym świecie.
Jedność ciała i umysłu
W XVII wieku medycyna zachodnia zaniechała tej idei zgodnie z filozofią kartezjańską i inspirowanym nią dualizmem psychofizycznym, według którego ludzki umysł i ciało nie są w żaden sposób ze sobą połączone. Jednak przedmiotem zainteresowań współczesnych naukowców coraz częściej jest niepodzielność systemu ciała i psychiki człowieka. Efektem tego jest rozwój medycyny psychosomatycznej, psychoanalizy i psychoterapii.
Najpierw wyobraźnia, potem słowa
Zgodnie z teorią językoznawczą, jaką jest semiotyka (semiologia, teoria znaków), jesteśmy zdolni komunikować nasze myśli, które najpierw pojawiają się w umyśle pod postacią wyobrażeń (znaków), a dopiero później ubierane są w słowa. Świadczy to o tym, że praca ludzkiego umysłu opiera się na „obrazach” (niekoniecznie tylko wizualnych, ale też dotyczących pozostałych zmysłów lub ich kombinacji), a język wyobrażeń jest podstawowym kodem, jakim się posługujemy podczas procesu myślenia.
Wyobraźnia i jej wpływ na organizm
Oznacza to także, że każda myśl, jaka powstaje w naszej głowie, prowokuje określoną reakcję organizmu. Wyobraź sobie na przykład, że trzymasz w dłoni dojrzałą soczystą cytrynę – czujesz jej niewielki ciężar, dotykasz porowatej skórki i widzisz jej intensywnie żółty kolor. Jeśli przekroisz ją na pół, wypłynie z niej sok, który rozniesie w powietrzu jej świeży i charakterystyczny zapach. Na koniec pomyśl, że jedną z połówek cytryny zwilżasz usta, usiłujesz ją ssać i czujesz jej kwaśny smak. Jak reaguje na to wyobrażenie twój organizm? Prawdopodobnie jego efektem jest zwiększenie produkcji śliny. Wyobraźnia jest językiem komunikacji pomiędzy ciałem a umysłem.
Niestety, duża część myśli, jakie codziennie przewija nam się przez głowę, jest negatywna. Martwimy się, przypominamy sobie przykre wydarzenia, a jeśli mamy do czynienia z sytuacją prowokującą niepokój i będącą źródłem stresu, to pojawiają się nawet wyobrażenia katastroficzne.
Warto zdać sobie sprawę, że niekontrolowane negatywne myśli, a więc negatywne wyobrażenia, naruszają równowagę fizjologiczną organizmu i sprawiają, że staje się on bardziej podatny na wszelkie choroby, od trądziku po nowotwory. Na tej samej zasadzie działa zaburzenie hipochondryczne, w którym przekonanie o istnieniu choroby w zdrowym organizmie może doprowadzić do faktycznego rozwinięcia się zaburzenia, które wcześniej w rzeczywistości nie istniało. Stąd też ważny wniosek, że jeśli nauczymy się w odpowiedni sposób sterować wyobraźnią, możemy zyskać silnego sojusznika w walce z chorobami i pomóc ciału w samoleczeniu.
Trening wyobraźni
Istnieją dwa typy wyobrażeń: te wytwarzane przez umysł w sposób niekontrolowany i te, których pojawienie się możemy świadomie prowokować poprzez ćwiczenie wyobraźni, a zatem poprzez wysiłek taki sam, jaki wkładamy w każdą inną czynność, jak chociażby ćwiczenie mięśni na siłowni. Obowiązuje tu ta sama zasada: im większa praktyka, tym lepsze rezultaty.
Dzięki regularnym wizualizacjom możliwa jest pomoc w leczeniu wielu chorób fizycznych i zaburzeń psychicznych (np. zaburzenia łaknienia, zespół stresu pourazowego, fobia społeczna, schizofrenia, cyklofrenia, ADHD, depresja – by wymienić jedynie niektóre z nich).
Sterowanie wyobraźnią w praktyce
Na czym polega sterowanie wyobraźnią w praktyce? Zadanie jest bardzo proste: w zależności od rodzaju problemu zdrowotnego, jaki nam doskwiera, należy wyobrażać sobie stan przeciwny do stanu chorobowego. Na przykład w przypadku astmy wizualizacja polegać będzie na przywoływaniu w umyśle obrazu drożnego aparatu oddechowego i nieskrępowanej zdolności nabierania dużej ilości powietrza w płuca; w przypadku nowotworu – obrazu leukocytów, które zwalczają komórki rakowe; w przypadku migreny – obrazu naczyń krwionośnych w głowie, które zamiast skurczać się, pozwalają na swobodny przepływ krwi. Na koniec każdego seansu wyobraź sobie całe twoje ciało w doskonałym zdrowiu oraz równowadze i spróbuj przywołać pozytywne emocje, jakie temu stanowi towarzyszą.
Twoja wyobraźnia jest nieograniczona! Aby ją wspomóc, zacznij po prostu obserwować uważniej to, co dzieje się wokół ciebie. W ten sposób wzmocnisz swoją zdolność do imaginacji i sprawisz, że kolejne wyobrażenia będą bardziej realistyczne i przekonywujące.
Autor: Natalia Korkuć