Wstrząs anafilaktyczny – przyczyny, objawy i pierwsza pomoc

Pszczoła a wstrząs anafilaktyczny

Wstrząs anafilaktyczny jest szczególnie groźną postacią nagłej, ciężkiej reakcji alergicznej. Statystycznie w Polsce co roku dochodzi do 120 takich przypadków.

Kiedy pojawia się wstrząs anafilaktyczny?

Najczęściej wstrząs anafilaktyczny pojawia się u osób uczulonych w sytuacji:

1. kontaktu z jadem produkowanym przez owady (osy, pszczoły, szerszenie, trzmiele),
2. spożycia pewnych pokarmów (m.in. orzechów, skorupiaków morskich),
3. zażycia określonych leków i medykamentów antybiotyków, środków kontrastowych używanych w radiologii oraz anestezjologicznych środków zwiotczających mięśnie,
4. kontaktu z niektórymi materiałami – np. lateks, guma,
5. wysiłku fizycznego.

Ryzyko wstrząsu anafilaktycznego zwiększa się w przypadku sumowania przyczyn, np. przy kontakcie z alergenami w pożywieniu i wysiłku fizycznym. Co ważne, lekarze zaobserwowali wyjątkowo gwałtowne wstrząsy także u osób, które wcześniej nie wykazywały żadnych reakcji alergicznych.

Wstrząs anafilaktyczny – objawy

  1. zawroty głowy, bóle głowy,
  2. świąd skóry, pokrzywka,
  3. nudności, wymioty,
  4. bladość skóry, zimny pot,
  5. uczucie duszności, kaszel, chrypka, gwałtowny, wodnisty katar,
  6. zaburzenia rytmu serca,
  7. utrata przytomności.

Objawy kliniczne można zaobserwować już w ciągu kilku minut po kontakcie z alergenem. Zazwyczaj mają one kompleksowy, ogólnoustrojowy charakter i wymagają natychmiastowej pomocy lekarskiej.

Wstrząs anafilaktyczy – postępowanie w przypadku wystąpienia

  • wezwanie karetki pogotowia, ewentualne podanie środka anty wstrząsowego przepisanego przez lekarza (np. ampułki z adrenaliną),
  • usunięcie lub ograniczenie czynnika lub czynników alergicznych (w miarę możliwości),
  • ułożenie chorego w pozycji bocznej ustalonej, aby nie udławił się on wymiocinami,
  • stałe monitorowanie ciśnienia, pracy serca i częstości oddechów do czasu przyjazdu pogotowia.

Autor: Piotr Pokój