Mandarynki nabierają szczególnego znaczenia zimową porą, kiedy to ich zapach przenosi nas w czas dzieciństwa i wypełnionego aromatem tych cytrusów świątecznego oczekiwania na prezenty.
Te ciepłe wspomnienia wzbogaci zapewne fakt, iż mandarynki same w sobie są prezentem dla naszego organizmu. Dzięki licznym właściwościom odżywczym te małe i dość niepozorne krewne pomarańczy są prawdziwym darem natury.
Mandarynka (łac. Citrus reticulata) to roślina wieloletnia z rodziny rutowatych. Uprawiana jest w rejonach świata o klimacie tropikalnym lub subtropikalnym. Mandarynka swoją nazwę wzięła najprawdopodobniej od chińskiego urzędnika Mandaryna, który nosi szaty w kolorze pomarańczowym, bądź – według innej teorii – od wyspy Mauritus, zwanej przez tubylców “Mandara”.
Mandarynki – właściwości odżywcze
Mandarynki są prawdziwą skarbnicą witamin i związków mineralnych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Zawarte w nich minerały i związki organiczne optymalizują gospodarkę wodno-elektrolitową naszego organizmu, zapewniają narządom odpowiednie działanie, także wpływają korzystnie na układ nerwowy.
W 100 g mandarynek znajdziemy m.in.:
- witaminę C – 30 mg,
- witaminę A – 681 IU,
- witaminę E – 0.20 mg
- witaminę B6 – 0.078 mg
- potas – 166 mg,
- wapń – 37 mg,
- fosfor – 20 mg,
- magnez – 12 mg,
- sód – 2 mg,
- żelazo – 0,15 mg,
- cynk – 0.07 mg.*
Mandarynki – właściwości prozdrowotne
Badania przeprowadzone przez naukowców na uniwersytecie w Ontario (Kanada) dowiodły, ze spożywanie tych cytrusów może nas ochronić przed otyłością, cukrzycą (typu 2) czy miażdżycą naczyń. Jeden owoc mandarynki to tylko ok. 30 kcal, a jego indeks glikemiczny wynosi 30. Dzięki dość dużej zawartości witaminy A i C (naturalne przeciwutleniacze) mandarynki hamują namnażanie się wolnych rodników, wzmacniając tym samym odporność organizmu i spowalniając proces starzenia. Poprawiają także cerę oraz pomagają w chorobach oczu np. jaskrze. Niektóre z badań wskazują, że substancje zawarte w tym owocu pomagają w walce z demencją. Ponadto posiadają działanie zasadotwórcze, antyseptyczne i przeciwzapalne.
Dobroczynne właściwości mandarynki zawdzięczamy m.in. składnikowi o nazwie nobiletyna. Ten flawonoid występuje w mandarynkach jako jedynych owocach cytrusowych. Badania wykazały także, że dieta bogata w nobiletynę pozwala utrzymać odpowiedni poziom cholesterolu, insuliny, trójglicerydów czy glukozy. Efekt ten występuję nawet mimo stosowania “zachodniej diety”, czyli spożywania posiłków bogatych w tłuszcze i cukry proste. Dzieje się tak dlatego, że nobiletyna hamuje pracę genów, które wytwarzają tłuszcze. Co więcej, ta substancja zapobiega odkładaniu się tłuszczu w wątrobie oraz pomaga spalać jego nadmiar.
Owoce mandarynki zawierają także pektyny, które zmniejszają ilość złego cholesterolu. Z kolei w skórce znajduje się salvestrol Q40 – związek, który pomaga w walce z nowotworem. Związek atakuje tkankę nowotworową przekształcając się w toksyczną i niszczącą guza substancję.
Mandarynki a ciąża
Należy być szczególnie uważną podczas jedzenia tych owoców w czasie ciąży. Mandarynki, jak każdy z owoców, mogą być przyczyną alergii. Ponadto przed ich zjedzeniem należy oczyścić skórkę i dokładnie umyć ręce, ponieważ każdy z cytrusów jest pokryty chemikaliami, które mogą być niebezpieczne dla malucha.
Zastosowanie mandarynek w kosmetyce
Niewiele osób wie, że owoc ten jest także uznanym afrodyzjakiem. Z mandarynek wytwarza się olejek eteryczny stosowany m.in. w przemyśle perfumeryjnych czy w kosmetyce. Oprócz cudownego aromatu i pięknego pomarańczowego koloru posiada zaskakujące działanie w pielęgnacji cery: tłustej, mieszanej, trądzikowej, a także dojrzałej. Olejek doskonale spłyca zmarszczki, poprawia koloryt i kondycję cery. Można go stosować bezpośrednio na skórę, bądź dodać do ulubionego kremu czy maseczki. Olejek sprawdza się także w walce z rozstępami czy cellulitem, ponieważ poprawia krążenie w skórze i dodatkowo ją uelastycznia.
W kuchni
Owoce smakują najlepiej surowe, jednak mandarynki wykorzystuje się także przy produkcji dżemów, jako dodatek do sałatek, potraw z drobiu czy krewetek.
Inne zastosowania
W niektórych krajach, zwłaszcza w basenie Morza Śródziemnego stosuje się wysuszoną skórkę mandarynki jako środek odstraszający mole, a także jako środek zapachowy do ubrań.
*Źródło danych: USDA National Nutrient Database
Autor: Natalia Mielicka