Znana również pod nazwami mącznica garbarska, chrościna, niedźwiedzie grono czy niedźwiedzia jagoda. Rośnie w rejonach północnych Europy i Azji, spotkać ją również można w Ameryce Północnej i Japonii. W Polsce znajduje się pod częściową ochroną, występuje w lasach sosnowych, głównie na północy kraju. Od setek lat stosowana jest w celach leczniczych w przypadku występowania schorzeń układu moczowego.
Jak wygląda mącznica lekarska
Mącznica jest krzewem, który może osiągać wysokość do 50 centymetrów. Ma płożące pędy, mocne łodygi i zielone niewielkie liście. Jej małe kwiaty mają dzwoneczkowaty kształt i biało – różowy kolor, a owoce stanowią okrągłe, czerwone jagody.
Mącznica lubi tereny bogate w krzemionkę i rośnie często na zboczach gór, na obrzeżach lasów, w zaroślach i na wrzosowiskach.
Co w niej znajdziemy?
Składniki aktywne występujące w mącznicy lekarskiej to między innymi: flawonoidy, fenole, związki śluzowe i żywicowe, garbniki, triterpeny, taniny, kwasy organiczne oraz irydoidy.
Liście mącznicy zawierają także arbutynę, substancję o właściwościach moczopędnych i bakteriobójczych (działa także na bakterie Escherichia Coli).
Mącznica lekarska jako surowiec zielarski
W celach leczniczych stosuje się liście mącznicy, najczęściej w formie suchej. Liście należy zbierać latem lub jesienią z górnych części pędów, suszyć przy użyciu gorącego powietrza i przechowywać w suchym i ciemnym miejscu, w szczelnie zamykanych pojemnikach.
Mącznica – właściwości zdrowotne
Jest stosowana w przypadku łagodnych infekcji dróg moczowych, działa bakteriobójczo, antyseptycznie, przeciwzapalnie i moczopędnie. Dzięki tym właściwościom jest często używana w przypadku przewlekłych zapaleń pęcherza moczowego, zapalenia cewki moczowej i gruczołu krokowego.
Bywa również polecana profilaktyczne, jako produkt zapobiegający tworzeniu się kamieni nerkowych.
Skuteczność mącznicy jest w dużej mierze uzależniona od odczynu moczu. Powinien on być alkaliczny, co możemy uzyskać pijąc dużo wody mineralnej i ograniczając ilość cukru i mięsa w diecie.
Mącznica jest także z powodzeniem stosowana w kosmetyce. Jej właściwości ściągające i antybakteryjne sprawiają, że jest pomocna w stanach zapalnych, a działanie antyoksydacyjne spowalnia starzenie się skóry. Mącznica działa również rozjaśniająco na skórę, pomaga w redukcji przebarwień.
Jak stosować mącznicę lekarską?
Można ją przyjmować w postaci kapsułek, nalewek, odwarów, wywarów i ziołowych naparów.
Aby przygotować wywar przy zapaleniu pęcherza należy 10-30 g liści mącznicy zalać 1l wody i odstawić na 3-4 godziny. Po tym czasie zagotować i po 10-15 minutach przecedzić. Pić filiżankę wywaru co 3 lub 4 godziny.
Mącznica – na co uważać?
Preparatów z mącznicy nie powinny przyjmować kobiety w ciąży i karmiące piersią, jak również dzieci do 12 roku życia.
Niewskazana jest także w przypadku wrzodów żołądka, stanów zapalnych przewodu pokarmowego, chorób nerek, wątroby i serca.
Spożywanie preparatów z mącznicy nie powinno trwać dłużej niż tydzień i nie częściej niż 5 razy w ciągu roku, chyba że lekarz zaleci inaczej. Za duże dawki mogą powodować bóle brzucha, mdłości, biegunki, wymioty, skurcze, krwiomocz, a także szumy w uszach.
Mącznica może wchodzić w interakcje z lekami oraz ziołami nadającymi moczowi kwaśny odczyn, dlatego nie powinna być razem z nimi przyjmowana. Przy stosowaniu mącznicy, mocz może przybierać zielonkawe zabarwienie.
Kilka inspiracji – mącznica w wywarach i mieszankach
Wywar z mącznicy polecany przy kamicy nerkowej
Dwie łyżki suszonych liści zalać trzema szklankami wody i gotować na małym ogniu przez 15 minut. Po tym czasie przecedzić i pić szklankę wywaru rano i wieczorem.
Odwar z mącznicy
20 g liści mącznicy zalać 250 ml wody, gotować przez 15 minut i odstawić do naciągnięcia. Spożywać 1 – 1,5 łyżki co trzy godziny.
Mieszanka ziołowa pomocna przy kamicy nerkowej
Po sto gramów liści mącznicy, ziela rdestu ptasiego, liści poziomki i kwiatów lipy, po pięćdziesiąt gramów ziela nawłoci, liści brzozy, kwiatów wrzosu, koszyczka rumianku i naowocni fasoli oraz po dwadzieścia gramów kwiatów bławatka i ziela konwalii dobrze wymieszać. Łyżeczkę mieszanki zaparzyć szklanką wrzątku. Parzyć pod przykryciem dwadzieścia minut. Przecedzić przez sitko. Można osłodzić dwiema łyżeczkami soku malinowego. Pić przy kamicy moczowej szklankę ciepłego naparu cztery razy dziennie po jedzeniu.
Przepis pochodzi z książki „Zioła dla zdrowia i urody”.