Cynk – strażnik naszej odporności

cynk

Cynk należy do mikroelementów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. W organizmie człowieka jest składnikiem czerwonych krwinek, a także komórek mięśni, kości, skóry czy włosów.

Podstawowe funkcje cynku

  • jako składnik ponad 60 rozmaitych enzymów bierze udział w przemianach węglowodanów, białek i kwasów nukleinowych,
  • jest substancją niezbędną przy syntezie białek oraz tworzeniu czerwonych krwinek,
  • ma duży wpływ na prawidłowy rozwój fizyczny i umysłowy, wspomaga leczenie depresji, schizofrenii, pozytywnie działa na czynności mózgu,
  • jest bardzo ważnym składnikiem wpływającym na prawidłowe funkcjonowanie narządów płciowych, zwłaszcza prostaty,
  • wzmacnia system immunologiczny, zwiększając naszą odporność na przeziębienie, grypę i inne infekcje,
  • przyspiesza gojenie ran i oparzeń, pomaga również przy chorobach skórnych, trądziku czy łuszczycy,
  • jest cennym antyutleniaczem, spowalnia procesy starzenia się organizmu,
  • jego obecność jest niezbędna dla prawidłowego odczuwania zapachu i smaku,
  • wspomaga leczenie zaburzeń seksualnych, działa korzystnie na produkcję plemników i na problemy z płodnością,
  • wpływa na lepszy stan skóry, włosów i paznokci,
  • pomaga przy problemach z cukrzycą regulując wydzielanie insuliny,
  • wpływa korzystnie na regulację ciśnienia krwi i obniżenie poziomu cholesterolu,
  • wspólnie z witaminą A przeciwdziała wystąpieniu ślepoty nocnej, chroni również plamkę żółtą oka przed zwyrodnieniem.

Cynk – skutki niedoboru

Główne objawy niedoboru cynku to zmniejszony apetyt, zahamowanie wzrostu, częste infekcje, spowodowane spadkiem odporności. Występują również choroby skórne, łysienie oraz problemy z płodnością.

Niedobory cynku występują czasem u ludzi zdrowych, najczęściej jednak pojawiają się w konkretnych przypadkach:

  • przy zaburzeniach wchłaniania,
  • przy chorobach nerek, wątroby, przewlekłym zapaleniu trzustki, cukrzycy,
  • przy rozległych, ciężko gojących się oparzeniach i owrzodzeniach,
  • u osób uzależnionych od alkoholu,
  • u dzieci, które cierpią na zaburzenia łaknienia,
  • u osób będących na diecie lub spożywających za dużo słodyczy,
  • u seniorów powyżej 60 roku życia.

Cynk – skutki nadmiaru

Cynk pochodzący z produktów żywnościowych nie powoduje jego nadmiaru. Przedawkowanie cynku może wynikać z dodatkowej, niepotrzebnej suplementacji i powoduje wtedy nudności, wymioty, biegunki, podrażnienie żołądka i jelit, bóle głowy. Ostre zatrucie cynkiem może prowadzić do niedokrwistości. Zbyt duże spożywanie cynku w postaci suplementów może również prowadzić do zwiększonego wydalania miedzi i żelaza.

Źródła cynku

Wśród najlepszych źródeł cynku wymienić można: mięso (wołowina, baranina, indyk, wieprzowina), owoce morza (ostrygi, małże), mleko i jego przetwory, produkty z pełnego ziarna, jaja, nasiona roślin strączkowych, pestki dyni, drożdże piwne, warzywa, owoce.

Cynk jest wchłaniany z produktów żywnościowych w 20-40%, jego przyswajalność zależy od kilku czynników:

  • zawartości cynku w glebie, na którą negatywnie wpływa dodatek nawozów fosforanowych i wapniowych,
  • procesów przetwarzania żywności,
  • obecności w diecie białka zwierzęcego, cynk jest lepiej przyswajalny z produktów pochodzenia zwierzęcego,
  • obecności składników pokarmowych zmniejszających wchłanianie cynku, takich jak fityniany, szczawiany i błonnik,

Podobne ograniczenia mogą dotyczyć cynku przyjmowanego w preparatach, dlatego najlepiej je przyjmować na godzinę przed lub dwie godziny po posiłku.