Roślina o orzeźwiającym zapachu i smaku znana już od XVIII wieku. Mięta występuje w wielu gatunkach, które krzyżują się ze sobą, zachowując pełnię właściwości zdrowotnych.
Rośnie na umiarkowanych terenach Europy i Ameryki Północnej, w XVIII wieku zaczęto uprawiać ją w Anglii, do Polski trafiła do masowych upraw po pierwszej wojnie światowej.
Mięta pieprzowa powstaje dzięki skrzyżowaniu dwóch różnych gatunków mięty i prawie nie występuje w stanie dzikim, jest sadzona w celach kulinarnych i leczniczych.
Jak wygląda mięta pieprzowa
Mięta jest rośliną zielną osiągającą wysokość do 80cm. Ma okrągławe liście o charakterystycznych, ząbkowanych brzegach rosnące na krótkich ogonkach.
Na szczytach pędów powstają kwiaty o fioletowej barwie. Całe liście mięty pokryte są gruczołkami olejowymi, dzięki czemu wydziela ona intensywny, orzeźwiający zapach.
Mięta pieprzowa dobrze rośnie na wilgotnej, próchniczej glebie. Sadząc ją w ogródku trzeba pamiętać, że mocno się rozrasta, wypierając inne rośliny, warto więc ograniczyć jej zasięg, sadząc ją w donicy lub otaczając drewnianymi lub betonowymi zaporami.
Co w niej znajdziemy?
Szczególną cechą mięty pieprzowej jest duża zawartość olejków eterycznych. Oprócz tego jest źródłem flawonoidów, garbników, kwasów fenolowych, tri terpenów, witamin A i C, jak również żelaza, wapnia, magnezu i potasu.
Mięta jako surowiec zielarski
Częścią rośliny stosowaną zarówno w celach kulinarnych, jak i leczniczych są liście świeże oraz suszone. Zbiera się je tuż przed kwitnięciem rośliny (nie więcej niż 1/3 jej część) od maja do końca lipca i suszy w cienistym, przewiewnym miejscu. Po wysuszeniu miętę chowamy do szczelnych pojemników, chroniących przed światłem i wilgocią.
Mięta pieprzowa – działanie zdrowotne
Stosowana jest przede wszystkim jako środek poprawiający trawienie. Charakteryzuje się działaniem przeciwskurczowym, wiatropędnym, żółciopędnym, przeciwwymiotnym i uspokajającym. Pobudza wydzielanie soków trawiennych, ułatwia trawienie tłuszczów, łagodzi bóle wynikające ze skurczów jelit. Stosowana jest w rozmaitych schorzeniach układu pokarmowego, np. przy kolkach jelitowych, wzdęciach, nudnościach czy niestrawności.
Dzięki temu, że skutecznie przeciwdziała mdłościom i uspokaja, jest jednym z najstarszych i najczęściej stosowanych środków przy występowaniu choroby lokomocyjnej.
Działa tonizująco i uspokajająco nie tylko na przewód pokarmowy, ale także na cały organizm. Dzięki swojemu orzeźwiającemu zapachowi i smakowi przeciwdziała zmęczeniu, łagodzi napięcia, lęki, pomaga w sytuacjach stresowych.
Mięta pieprzowa wykazuje również działanie przeciwbólowe, co w połączeniu z łagodzeniem skurczów powoduje, iż jest często stosowana na rozluźnienie mięśni dróg moczowych, działa także lekko moczopędnie.
Jej właściwości przeciwbólowe są również skuteczne w przypadków bólów głowy – korzystna może okazać się trójfalowa terapia – siedząc w wannie pełnej wody z dodatkiem 10 kropli olejku miętowego pijemy napar z mięty, a po kąpieli odrobinę olejku wymieszanego z olejem roślinnym wcieramy sobie w skronie.
Olejek miętowy jest też często stosowany do inhalacji przy schorzeniach układu oddechowego, katarze, przeziębieniu, zapaleniu oskrzeli i zatok. Działa bakteriobójczo, przeciwwirusowo, zmniejsza przekrwienie błon śluzowych, rozluźnia drogi oddechowe, ma też lekkie działanie przeciwbólowe.
Używany zewnętrznie, olejek miętowy jest stosowany do łagodzenia nieprzyjemnych skutków kontuzji, przy bólach reumatycznych, zapaleniu torebki stawowej czy ścięgien. Ma właściwości chłodzące, przeciwbólowe i zmniejszające stan zapalny. Dzięki oddziaływaniu przeciwświądowemu jest również skuteczny w przypadku pokrzywki i po ukąszeniach owadów.
Jak stosować miętę pieprzową?
Wewnętrznie miętę możemy stosować w formie naparów, nalewek, olejków czy kapsułek. Wchodzi ona w skład wielu leków (np. na katar, pastylek na gardło czy kaszel), maści i preparatów do inhalacji.
Do przygotowania inhalacji używamy 3-5 kropli olejku dodanego do ok. 4 szklanek wrzątku. Olejek można również dodać do kąpieli lub spryskać nim poduszkę.
Po wymieszaniu kilku kropli olejku eterycznego z olejem roślinnym lub orzechowym (ok. 10 kropli na 30g oleju) otrzymamy preparat do stosowania zewnętrznego, np. przy bólach stawów, do wcierania w klatkę piersiową lub przy bólach głowy. Trzeba jedynie pamiętać, żeby mieszanka nie dostała się do oczu i zawsze zrobić małą próbę przed stosowaniem, bo taki preparat u niektórych osób może podziałać drażniąco na skórę.
Herbatkę na dobre trawienie przygotujemy zalewając łyżeczkę liści szklanką wrzącej wody i odstawiając na 10 minut do zaparzenia. Można pić do 3 filiżanek dziennie, najlepiej po posiłkach.
Mięta pieprzowa – na co uważać?
Preparatów z mięty pieprzowej nie należy stosować w przypadku występowania zgagi, refluksu żołądkowo-przełykowego, niedrożności oraz w stanach zapalnych przewodów żółciowych, niedoborze kwasu solnego w żołądku i kamieniach pęcherzyka żółciowego.
Mięty lepiej unikać w pierwszym trymestrze ciąży, nie należy podawać jej też niemowlętom i małym dzieciom, gdyż może pogłębić refluks żołądkowy. W czasie ciąży i karmienia piersią zawsze najlepiej poradzić się lekarza.
Nie wolno podawać mięty dziecku, które ma torsje, silny smak mięty może zwiększyć jedynie odruch wymiotny.
Olejek eteryczny miętowy przed użyciem należy najpierw rozcieńczyć w oleju roślinnym, zarówno w przypadku stosowania na ciało, jak i przy dodawaniu do kąpieli.
Olejek miętowy może w niektórych przypadkach podrażniać skórę, więc przed użyciem zawsze należy wykonać test uczuleniowy.
Ze szczególną ostrożnością należy go stosować u dzieci, nie wolno nakładać go im na twarz.
Kilka inspiracji – mięta pieprzowa w mieszankach i potrawach
Herbatka wiatropędna
Mieszamy 50g hyzopu lekarskiego, 50g kwiatów pomarańczy i 100g mięty. Łyżeczkę mieszanki zalewamy szklanką wrzącej wody, odstawiamy na 10 minut do zaparzenia i przecedzamy. Pijemy po jedzeniu.
Przepis pochodzi z książki „Zioła. Naturalne sposoby na różne dolegliwości”
Kąpiel miętowa
8 garści liści mięty, 2 pomarańcze, 2 litry przegotowanej zimnej wody
Miętę i skórkę z pomarańczy zalewamy w garnku wodą i podgrzewamy do wrzenia. Przykryty garnek odstawiamy na pół godziny do zaparzenia, a następnie wlewamy do wanny pełnej wody.
Przepis pochodzi z książki „Apteka domowa”
Kandyzowane liście mięty pieprzowej
Zdrowe i czyste liście mięty, najlepiej świeżo zebrane moczyć w rozbitym białku i posypać w dwóch stron cukrem pudrem. Rozłożyć na papierze do pieczenia i suszyć w letnim piekarniku. Przechowywać w szczelnych pojemnikach.
Przepis pochodzi z książki „Apteczka domowa”
