Fosfor jest pierwiastkiem występującym we wszystkich komórkach naszego organizmu i stanowi on ok. 1% ciała dorosłego człowieka. Fosfor stanowi, oprócz wapnia, podstawowy składnik układu kostnego, a 80% jego zawartości w organizmie występuje w kościach. Dla utrzymania jego prawidłowych funkcji niezbędna jest obecność wapnia i witaminy D.
Podstawowe funkcje fosforu
- razem z wapniem wpływa regulująco na proces mineralizacji układu kostnego, jest również niezbędny dla wchłaniania wapnia,
- jest składnikiem białek, tłuszczów, węglowodanów, kwasów nukleinowych i innych substancji koniecznych w przemianach biochemicznych organizmu,
- jest niezbędny dla utrzymania właściwej struktury kości i zębów, pomaga zachować zdrowe dziąsła,
- związki fosforu uczestniczą w przemianach energetycznych, w procesach kurczliwości mięśni i przenoszeniu impulsów nerwowych,
- jest bardzo istotny dla właściwego namnażania się komórek, ich wzrostu i odnowy,
- bierze udział w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie,
- uaktywnia niektóre witaminy z grupy B, umożliwia wchłanianie niacyny,
- jest bardzo ważny dla prawidłowej pracy serca i nerek,
- bierze udział w przenoszeniu kwasów tłuszczowych.
Fosfor – skutki niedoboru
Dostępność fosforu w produktach spożywczych jest duża, z tego też powodu bardzo rzadko pojawiają się jego niedobory. Jeśli taki fakt już zaistnieje to niedobory są uzupełniane przez uwalnianie tego pierwiastka z kości.
Niedobory fosforu mogą wystąpić u osób cierpiących na zaburzenia wchłaniania, alkoholików, osób niedożywionych lub żywionych pozajelitowo.
Mogą wtedy pojawić się bóle kostno – mięśniowe, ogólne osłabienie, nudności, wymioty, problemy z oddychaniem i zaburzenia układu nerwowego.
Długotrwały niedobór fosforu może w efekcie prowadzić do problemów z układem odpornościowym, osłabienia mięśni i kości oraz tzw. krzywicy dorosłych (rozmiękania kości).
Fosfor – skutki nadmiaru
Jeżeli zapewniona jest właściwa ilość wapnia i witaminy D, to nadmiar fosforu w diecie nie jest szkodliwy. W sytuacji niedostatecznej podaży wapnia, zwiększona ilość fosforu może spowodować zachwianie równowagi mineralnej i w konsekwencji zmniejszenie poziomu wapnia we krwi. Może to skutkować zwapnieniem tkanek miękkich oraz dużą porowatością kości.
Nadmierna ilość fosforu może występować przy niewydolności nerek.
Źródła fosforu
Fosfor występuje na ogół w tych samych produktach co wapń. Można go znaleźć w mleku i przetworach mlecznych, jajach, mięsie, rybach, produktach zbożowych pełnoziarnistych, nasionach roślin strączkowych, orzechach.
Jest on także dodawany w postaci fosforanów (E451, E452) w procesach przetwarzania żywności jako emulgator, stabilizator i regulator kwasowości.
Dzienne zapotrzebowanie organizmu na fosfor wynosi od 800 do 1000mg dla dzieci i od 700-900mg dla osób dorosłych.
Jeśli zapotrzebowanie organizmu na wapń jest pokryte to na ogół nie trzeba się martwić o niedobory fosforu.
