Kompost jest bezpiecznym i naturalnym nawozem, który wzbogaca glebę w próchnicę. Otrzymywany głównie z odpadów roślinnych kompost nadaje się do każdego rodzaju roślin. Może być uzyskiwany w luźno położonej pryzmie lub w kompostowniku.
Kompost – czym jest i jakie ma właściwości
Kompost powstaje przez tlenowy rozkład resztek roślinnych przez mikroorganizmy. Na polskich ziemiach zużycie czystego składnika azotu, fosforu i potasu wynosi 130 kg/ha. Długotrwale stosowanie chemicznych nawozów – szczególnie nadmiar składników azotowych – wpływa na zakwaszenie i wyjałowienie gleb. Kompost poprawia strukturę ziemi i wzbogaca ją w próchnicę, która jest istotą żyzności gleby, co wpływa na prawidłowy wzrost roślin. Nie stwarza zagrożenia zatrucia ani przenawożenia środowiska. Sprawia, że ziemia staje się bardziej pulchna i przewiewna. Jest najtańszym materiałem do użyźniania gleby. Stosowany jest w ogrodach przydomowych, parkach, w uprawach ekologicznych, na amatorskich uprawach na działkach i w zieleni miejskiej. Nadaje się do nawożenia warzyw, krzewów owocowych, roślin ozdobnych i jako ściółka pod rośliny.
Metody otrzymywania kompostu – pryzma i kompostownik
Własny kompost możemy wyprodukować na dwa sposoby – kompostując w kompostowniku lub w pryzmie. Kompostowanie w pryzmie nie wymaga budowy ani zakupu kompostownika. Pryzmę umieszczamy w miejscu osłoniętym od wiatru, zacienionym i bezpośrednio na glebie, aby miały do niej dostęp mikroorganizmy z ziemi. Kompost powinien mieć wilgotność na poziomie 50%-60%. Niższa wilgotność sprawi, że mikroorganizmy w nawozie będą zamierały, a większa zapoczątkuje proces gnicia materiału. Masę kompostową możemy nawadniać deszczówką. Kompostowanie w pryzmie jest dłuższe, przeważnie trwa ok. 1,5 roku. Łatwiej utrzymać kompost w plastikowym lub drewnianym kompostowniku. Pojemnik skraca czas uzyskania kompostu. Ochrania nawóz przed wysuszeniem i wiatrem oraz zapewnia mu termoizolację. Kompostownik powinien mieć możliwość otwierania i rozkładania pojemnika, dzięki czemu będziemy mieć możliwość przerobienia materiału. Materiał z kompostu przerabiamy kilka razy w roku, przerzucając warstwy powierzchniowe do wewnątrz. Dojrzały ciemnobrunatny kompost z kompostownika możemy uzyskać po ok. 9 miesiącach.
Należy pamiętać, że żadna z metod kompostowania nie wygląda estetycznie. Rozwiązaniem jest dostępny w sprzedaż gotowy kompost, który nadaje się bezpośrednio do użycia. Jego produkcją zajmuje się np. Ziemia Polska – kompostownia mająca swoją siedzibę w Ożarowie Mazowieckim, wytwarza bezpieczny dla środowiska kompost z odpadów komunalnych.
Materiał na kompost i układanie warstw
Kawałki w kompoście powinny mieć od 3 mm do 1,5 cm. Dobrze rozdrobniony materiał zginie w kompoście i sprawi, że nawóz będzie jednolity. Im bardziej zróżnicowany materiał do uzyskania nawozu wybierzemy, tym bardziej wartościowy będzie kompost. Kompost możemy uzyskać z liści, popiołu drzewnego, zdrowych resztek roślinnych i chwastów bez nasion. Do kompostu wrzucamy także obierki z warzyw i owoców oraz fusy po kawie. Funkcję aktywatora, przyspieszającego proces humifikacji, może pełnić materiał z zeszłorocznego kompostu.
Układanie warstw w kompoście rozpoczynamy od warstwy drenażowej, na którą składają się połamane gałęzie. Na samym dole powinny znaleźć się najgrubsze gałęzie. Następna warstwa – torf, słoma, trociny, ziemia ogrodowa lub kompost z zeszłego roku – ma pochłaniać składniki mineralne z wyższych warstw kompostu. Ta warstwa zabezpiecza kompost przed wodą, która wypłukuje cenne właściwości z nawozu. Następnie układamy na przemian warstwę materiału na kompost i warstwę ziemi ogrodowej. Na powierzchni pryzmy formujemy rowek, w którym będzie gromadziła się woda opadowa.