Kasza gryczana i jej prozdrowotne właściwości

Gryka należy do tej kategorii roślin, które uprawiano już 2000 lat p.n.e., a produkowana z jej nasion kasza gryczana stanowi bardzo dobre źródło wielu składników mineralnych, witamin, błonnika pokarmowego i przeciwutleniaczy.

Grykę można z powodzeniem zaliczyć do jednej z najbardziej cennych roślin uprawnych z powodu jej składu i wartości odżywczej. Mimo to, grykę w Polsce uprawia się na niewielkich obszarach, a jej spożycie należy zaliczyć do raczej sporadycznych. Kaszę gryczaną warto jednak wprowadzić do swojego menu jako zamiennik ziemniaków lub ryżu ze względu na jej liczne właściwości prozdrowotne.

Kasza gryczana – skład

Białko

Skład aminokwasowy białka gryki jest najkorzystniejszy ze wszystkich zbóż. Posiadają one znaczną wartość żywieniową i mogą zostać lepiej wykorzystane przez organizm, niż białko znajdujące się np. w nasionach roślin strączkowych. Z tego powodu ziarna tego zboża należą do produktów rekomendowanych dla wegetarian.

Uważa się, że spożycie 100g omawianego produktu dostarczy organizmowi wszystkich aminokwasów egzogennych, czyli niezbędnych aminokwasów, których nie wytwarza ludzki organizm i należy je dostarczać wraz z żywnością. Ponadto białko gryki nie zawiera glutenu, dlatego mogą go spożywać osoby cierpiące na celiakię.

Węglowodany

Stanowią podstawowy składnik tego rodzaju kaszy, zmagazynowane w ziarniaku gryki w postaci skrobi.

Tłuszcze

Ten rodzaj zboża zawiera niewielkie ilości tłuszczy z przewagą korzystnych nienasyconych kwasów tłuszczowych.

Błonnik pokarmowy

W 100 g kaszy zrobionej z gryczanych ziaren znajduje się około 6 g błonnika , co odpowiada mniej więcej 20% zalecanej dziennej podaży tego elementu.

Witaminy

Stanowi również bogate źródło witaminy z grupy B, co więcej w gryce znajdują się białka, które wiążą witaminę, dzięki czemu zostaje ona lepiej przyswajona przez organizm. Poza tym w tych ziarnach znajdziemy niacynę, kwas foliowy, kwas pantotenowy i witaminę E.

Składniki mineralne

Ziarna tego zboża wyróżniają się bardzo dużo zawartością magnezu, zawiera też duże ilości cynku, miedzi, potasu, fosforu i żelaza.

Przeciwutleniacze

W ziarnach omawianego artykułu spożywczego znajdują się związki przeciwutleniające w postaci flawonoidów, które zaliczane są do polifenoli, czyli jednej z liczniejszych grup antyoksydantów. W jego skład wchodzi około 8000 związków o różnych właściwościach, strukturze i masie cząsteczkowej. Przedstawicielem flawonoidów – występującym w gryce w największej ilości – jest rutyna. Szacuje się, że spożycie 100g ziarna produktu gryczanego dostarczy organizmowi zbliżoną ilość flawonoidów co jedna tabletka Rutinoscorbinu.

Flawonoidy wykazują działanie lecznicze lub zapobiegające niektórym chorobom. Wychwytują wolne rodniki, wykazują działanie przeciwnowotworowe, przeciwmiażdżycowe, przeciwzapalne, zapobiegają kruchości naczyń krwionośnych. Obniżają ryzyko wystąpienia nadciśnienia i chorób układu krążenia. Odgrywają też ważną rolę w procesie widzenia poprzez zwiększenie szybkości regeneracji rodopsyny lub pobudzenie aktywności enzymów odpowiedzialnych za jej wytwarzanie.

Kasza gryczana – wartości odżywcze i zawartość wybranych składników

W poniższej tabeli zestawiono zawartość wybranych składników odżywczych i błonnika w poszczególnych gatunkach kaszy i ryżu. W omawianym dodatku do potraw można zauważyć zdecydowanie większą zawartość białka, tłuszczu, magnezu, potasu, żelaza i cynku w porównaniu do innych produktów.

Ze względu na wszystkie wyżej wymienione składniki, które zawierają ziarna gryczane, można ją zaliczyć do produktów spożywczych posiadających szereg właściwości prozdrowotnych.

Kasza gryczana – właściwości prozdrowotne

Wzbogacenie jadłospisu w ten gatunek kaszy może przyczynić się do:

• ograniczenia rozwoju choroby wieńcowej,
• złagodzenia objawów kamicy żółciowej i hamowania wytwarzania kamieni żółciowych,
• obniżenia poziomu cholesterolu we krwi,
• zmniejszenia ryzyka wystąpienia niedokrwiennej choroby serca,
• zapobiegania rozwoju nowotworów jelita grubego,
• poprawy perystatyki jelit i zapobiegania zaparciom,
• wzmocnienia naczyń krwionośnych i zmniejszenia ryzyka nadciśnienia,
• uzupełnienia niedoborów witamin i substancji mineralnych w organizmie,
• zapobiegania otyłości.

Istnieje jeszcze jedna właściwość warta zwrócenia uwagi, którą stanowi działanie lekko alkalizujące na ludzki organizm. Równowaga kwasowo-zasadowa organizmu jest bardzo ważna, ale niestety większość produktów spożywanych codziennie ma działanie kwasotwórcze. Takim działaniem charakteryzują się między innymi przetwory mięsne i zbożowe. Jednak omawiany typ kaszy wraz z kaszą jaglaną stanowią wyjątek spośród przetworów zbożowych pod tym względem, co jest ich wielką zaletą.

Wszystkie korzyści, które wiążą się ze spożywaniem tych ziaren zbóż wskazują, że warto nią urozmaić swój codzienny jadłospis. Produkty zbożowe znajdują się u podstawy piramidy żywienia i powinny dostarczać węglowodanów złożonych, błonnika pokarmowego, witamin i składników mineralnych. Ten rodzaj kaszy dostarcza tych wszystkich elementów, a nawet więcej, ponieważ zawiera w swoim składzie substancje biologicznie aktywne, które powinny zostać dostarczane do organizmu w celu profilaktyki zdrowotnej i leczenia różnych chorób.

Autor: Wanda Stanek